LIED EINES JUNGEN WACHTPOSTENS (LILI MARLEEN)

Aangemaakt op 23/10/2008
Laatste aanpassing op 16/02/2024

Artiest: Lale Andersen
Auteur: Hans Leip/Norbert Schultze
Label: Electrola
Jaar: 1938

De woorden werden al geschreven tijdens WO I door Hans Leip, een Duitse soldaat op weg naar het Oostfront. Het is een gedicht voor zijn twee geliefden, waar hij niet kon tussen kiezen: Lili (zijn thuislief, dochter van een Berlijnse zakenman) en Marlene (zijn legerlief, verpleegster). Twee onmogelijke romances. 's Nachts tijdens de wacht kwamen de eerste drie versregels in hem op, maar hij werkte het pas af meer dan twintig jaar later. In 1937 gepubliceerd in de dichtbundel Die Kleine Hafenorgel (Het Kleine Havenorgel). Lale Andersen, een zangeres in nachtclubs en literaire cabarets in München en Berlijn, hield van dat gedicht en had al eens - zonder succes - een versie gezongen op muziek van een vriend (Rudolf Zink), tot ze erachter kwam dat componist Norbert Schultze (een prominente nazi-propagandist) ook tien Hans Leip-gedichten op muziek had gezet, waaronder Lili Marleen. Bariton Jan Behrens had Schultze een exemplaar van Die Kleine Hafenorgel gegeven als inspiratie om wat zeemansliederen voor hem te schrijven. Schultzes melodie voor het Lied van een jonge wachtpost vond Behrens echter niet mannelijk genoeg. Dat is meer iets voor kleine meisjes! Waarna Norbert Schultze contact zocht met Lale Anderen. Een eerste opname werd geen succes, klonk te sentimenteel, niet militair genoeg. Met toevoeging van een krijgshaftig element: het signaal van de jachthoorn die de avondklok aangaf (Zapfenstreich) verklaarde Electrola zich akkoord. Deze versie werd voor het eerst uitgezonden op 9 november 1938, datum die de geschiedenis zou ingaan als de Kristallnacht!

Covers:

1939:

Willy Fritsch

1942:

Lale Andersen [Engelse versie op tekst van Norman Baillie-Stewart; door de populariteit tot bij de geallieerden toe mocht Lale haar lied op de duur niet meer zelf zingen; zij liet het dan maar over aan haar publiek]

1942:

Lou Bandy

1942:

Suzy Solidor [Franse versie; kreeg na de oorlog beroepsverbod opgelegd omdat ze dit in haar cabaret voor Duitse officieren had gezongen]

1943:

New Mayfair Dance Orch. [als Marlene]

1944:

Anne Shelton [als Lilli Marlene; Engelse versie, vertaald door Tommie Connor (van I Saw Mommy Kissing Santa Claus-faam); was toen 14 jaar]

1944:

Hildegarde [als Lili Marlene]

1944:

Perry Como

1946:

Marlène Dietrich

1948:

Lale Andersen [Decca-opname gebruikt in serie The Singing Detective]

1951:

Bing Crosby

1958:

Willy Schobben

1959:

Pete Seeger [als The D-Day Dodgers]

1962:

Connie Francis

1962:

Vera Lynn

1966:

Ian Campbell Folk Group [als The D-Day Dodgers]

1968:

Al Martino

1968:

Lize Marke

1968:

Clancy Brothers & Tommy Makem [als The D-Day Dodgers]

1968:

Hamish Imlach [idem]

1972:

Leo den Hop [als Morgen Een Kater]

1975:

Vader Abraham & Mieke [als Het Leger Van Werkelozen; top 10 NL, zonder credits]

1978:

Amanda Lear

1980:

Hanna Schygulla [in R.W. Fassbinders filmversie in de rol van Lale Andersen]

1980:

Kid Creole & The Coconuts

1989:

Dolores Keane

1991:

Jo Leemans & Guido Belcanto

1997:

Carly Simon

1999:

Madder Rose

2002:

Jasperina de Jong

2005:

Ute Lemper

2010:

Mireille Capelle & Els Mondelaers [alle als Lili Marleen of Lili Marlene]

Oorlogshit die geen partij koos. Werd door beide legers geneuried. Werd vanaf '41 regelmatig uitgezonden via Soldatensender Belgrad, de nazi propagandazender via de korte golf die in heel West Europa kon ontvangen worden en tot zelfs in Noord-Afrika, waar zowel de troepen van Rommel als de Engelsen dit opvingen. Door de opvallend vele verzoekjes zond die zender op de duur Lili Marleen iedere avond uit, altijd op hetzelfde uur (9u57). Toen pas werd het een fenomeen. Soldaten van beide kampen hadden hun muzikale mascotte gevonden: 'Vor der Kaserne, vor dem grossen Tor, unter den Lanterne'. Lili Marlene is een van die weinige liederen die er prat op kunnen gaan onderwerp te zijn van een heel boek: geschreven door Liel Leibovitz & Matthew Miller (2008 - W.W. Norton) en vertaald door Daniëlle Stensen.

Contact


Nieuwe suggesties, aanvullingen en/of correcties kunnen steeds per post of via e-mail naar onderstaand adres verzonden worden:

Arnold Rypens
Rozenlaan 65
B-2840 Reet (Rumst)

info@originals.be

No Facebook No Twitter