JAN HINNERK (LEKSAKSMAKARENS SANG)
Aangemaakt op 02/08/2022Laatste aanpassing op 19/04/2024
Artiest: Chicago Waukegan Swedish Glee Club
Auteur: traditional
Label: Victor
Jaar: 1926
Stapellied of kettingrefrein (waarbij delen uit een couplet worden herhaald in alle volgende coupletten). Deze versie, de oudste op plaat, verwijst naar toestanden in Hamburg rond 1813, klinkt als een protestlied tegen de expansiedrift van Napoleon Bonaparte. Twijfelachtig of er een echte Jan Hinnerk (ut de Lammer-Lammerstraat) heeft bestaan. De naam stond eerder als verpersoonlijking van Isern Hinnerk (IJzeren Hendrik), bijnaam van een beschermingstoren in de Hamburgse haven tot 1727. Echter, meer dan tien jaar voor de bevrijding van noordelijke Hanzesteden van het Franse juk, vinden we een gelijkaardig stapellied terug vooraan in Amsterdams liedboek Het Vrolyk Catootje (1801) met als ondertitel: Een nieuw lied of Zamenspraak tusschen een Duitscher, Franschman, Rusch, Engelschman, Jood, Portugees en Hollander, welke allen met Catootje en haar meid in gezelschap zijn geweest. De melodie haalt enige inspiratie uit aria Non Più Andrai uit Le Nozze Di Figaro van W.A. Mozart.
Covers:
- 1928:
Thomaner Chor Leipzig [als Jan Hinnerk up de Lammerstraat op Polydor met vermelding: Niederländischer Volkslied (bearb. von Siegfried Ochs)]
- 1930s:
Cabaret Chiel de Boer [als Jan Hinnerik]
- 1954:
Ensemble Wim Sonneveld [in theatershow Waar De Blanke Top als Catootje en in '62 op tv in programma Doe Es Wat Meneer Sonneveld, zonder Wim (op de credits na) maar met een jonge Jasperina de Jong als Toverheks; n°2 NL in '63]
- 1956:
Richard Dyer-Bennet [Engelse versie]
- 1962:
Strangers [als We Zen Naar De Supermarkt Gegaan en als De Vraaweziekte]
- 1963:
Hurricane Strings [als In The Carrick (In De Kerruk); klinkt als In de karrek in de karrek zei de Dominee uit Catootje van Ensemble Wim Sonneveld]
- 1963:
Cocktail Trio [als Catootje; zij nemen Catootje naar de opera (Figaro?), waar ze de dominee, wafelvrouw, toverheks etc. tegenkomt]
- 1967:
Wim Kan [als Ik Ben Met Catootje Naar De Botermarkt Gegaan; de Botermarkt was ooit de oude naam van het Rembrandtplein in Amsterdam]
- 1971:
- 1974:
Willem de Wipper [als Catootje In De Sexboetiek op Johnny Hoes-label Ojee]
- 1980:
André van Duin [als Voetbalstadion Catootje]
- 1982:
Rubberen Robbie [als Ik Ben Met Katootje Naar De Voddeboer Geweest]
- 2004:
Paul de Leeuw [extra lange versie als Het Lied Van Catootje, met Paul als Dominee, Tonny Eyk als pianist, Bonnie St. Claire als Wafelvrouw, Xaviera Hollander als Dikke Meid, Jan Mulder als Oude Heer en Ria Valk als Valkenier]
Zie Bert van Zandwijks blog Herkomst van Volksgebruiken, waarin ook uitweidingen over Sarie Marais, Malle Babbe, Drie Schuintamboers, Toen Onze Mop Een Mopje Was, Altijd Is Kortjakje Ziek, Berend Botje Ging Uit Varen en Hallo Bandoeng.
